Δευτέρα 2 Μαρτίου 2020

......................Τι είναι η αποκριά και το καρναβάλι; Που έχουν τις ρίζες τους όλες αυτές οι εκδηλώσεις και σε τι αποσκοπούν; ........................Είναι όντως αθώα έθιμα ή κάτι πιο σκοτεινό;



Την εκκλησία του Χριστού ακολουθεί μια φήμη ή για να το πούμε ακριβέστερα, μια ρετσινιά.
Η ρετσινιά της οπισθοδρομικότητας και της
δαιμονοποίησης των πάντων.
Έχει επικρατήσει η άποψη δηλαδή, πως ο Χριστιανισμός δεν αποδέχεται οτιδήποτε με το οποίο διαφωνεί και το απορρίπτει χωρίς ουσιαστικό λόγο.
Η πραγματικότητα ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετική.
Για κάθε τι στο οποίο η εκκλησία του Χριστού αντιτάσσεται, έχει πάντα να ρίξει στο τραπέζι επιχειρήματα που άσχετα με το αν είναι παραδεκτά από το πνεύμα του κόσμου, είναι σίγουρα βασισμένα στο Ευαγγέλιο.
Το Ευαγγέλιο δεν μπορεί να αλλοιωθεί ή να γίνει πιο ελαστικό επειδή αυτό επιτάσσει η νέα εποχή και τάξη πραγμάτων.
Επίσης η εκκλησία του Χριστού, αν θέλει να λέγεται εκκλησία του Χριστού, δεν μπορεί να προσαρμόζει το Ευαγγέλιο στις εκάστοτε συνήθειες και στα διάφορα έθιμα που μπορεί να υπάρχουν, αλλά έχει χρέος να προσαρμόζει την ίδια της τη ζωή στο Ευαγγέλιο.
Δεν υπάρχει καμία πρόθεση από τον Χριστιανισμό, αφορισμού των πάντων χωρίς λόγο και αιτία.
Υπάρχει όμως σκέψη, κρίση και σεβασμός στον Ιησού και στη διδασκαλία Του.
Επόμενο είναι λοιπόν, να υπάρχουν ναι αλλά και όχι, στην καθημερινή μας ζωή.
Ναι σε αυτά που είναι σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου και όχι σε οτιδήποτε είναι αντίθετο με τις Γραφές.
Όποιος πιστεύει στον Ιησού και αποδέχεται την Αγία Γραφή σαν λόγο Θεού, όχι απλά μπορεί, αλλά του επιβάλλεται θα λέγαμε, να πει όχι σε πολλά θέματα.
Άσχετα με το αν θα γίνει δυσάρεστος σε κάποιους.
Τέτοια όχι, από το στόμα της εκκλησίας του Χριστού, βγαίνουν συχνά και για κάποια έθιμα λοιπόν.
Έθιμα που κατά τα άλλα, μπορεί να είναι αρκετά δημοφιλή και να θεωρούνται αποδεκτά από μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Ένα από αυτά τα έθιμα, είναι η Αποκριά.
Το καρναβάλι, όπως συνηθίζουμε να λέμε.
Η Αποκριά έχει ειδωλολατρική προέλευση.
Στα γλέντια αυτά και στα ξεφαντώματα, βρίσκονται τα υπολείμματα θρησκευτικών τελετών, που τα πανάρχαια χρόνια οι λαοί διεξήγαγαν, γιορτάζοντας την έναρξη κάθε καινούργιου χρόνου, ή την αρχή μιας νέας εποχής, της άνοιξης, προσδίδοντας ένα μαγικό χαρακτήρα για ευωχία και καλή σοδιά ξεγελώντας τα κακά πνεύματα της φύσης.
Τέτοιες τελετές βρίσκουμε στους αρχαίους Έλληνες, με τις οργιαστικές τελετές προς τιμήν του θεού Διονύσου, καθώς και στα Κρόνια όργια, που γίνονταν στο τέλος κάθε χρόνου προς τιμή του θεού Κρόνου, του προστάτη της σποράς και της γονιμότητας.
Οι γιορτές αυτές είναι τα περίφημα Σατουρνάλια των Ρωμαίων (από το λατινικό Saturn=Κρόνος), που είναι βελτιωμένη έκδοση των αρχαίων ειδωλολατρικών τελετών.
Η λέξη «ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ» προέρχεται από την λατινική λέξη «CARNEVALE» που σημαίνει «αντίο κρέας».
Εξ ου και το δικό μας «ΑΠΟΚΡΕΩ», με το οποίο ονόμαζαν οι Βυζαντινοί την τελευταία ημέρα της κρεατοφαγίας, χαρακτηρίζοντας έτσι μια περίοδο του εκκλησιαστικού εορτολογίου.
Στις εορταστικές αυτές τελετές κάθε έννοια ηθικής καταργούνταν, και μέσα στη γενικότερη αυτή αποδόμηση, οι συμμετέχοντας επιδίδονταν σε κάθε είδους ανηθικότητες, καλύπτοντας την ταυτότητά τους πίσω από την μεταμφίεση.
Σαφώς μιλάμε για αρχαία δρώμενα που όμως αξίζει να μάθουμε τις ρίζες τους, για να μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, αποκαλώντας τα, αθώα έθιμα.
Η αρχή αυτών των δρώμενων χάνεται στο βάθος του ιστορικού παρελθόντος.
Έχουν τις καταβολές τους στην ανάγκη του πρωτόγονου ανθρώπου να νικήσει τις τρομερές φοβίες του μπροστά στη φύση και να υπερπληρώσει τα νοητικά του κενά από την έλλειψη της ορθολογικής σκέψης και ερμηνείας του κόσμου που τον περιέβαλε.
Τότε που δεν υπήρχε λογική εξήγηση για τον κόσμο και τα φυσικά φαινόμενα, αλλά πίστευε ότι κυριαρχούνταν από αόρατες μαγικές δυνάμεις, οι οποίες κανόνιζαν τη ζωή του ανάλογα με τις δικές τους διαθέσεις.
Η πρωτόγονη αυτή πίστη τον ανάγκασε να εφεύρει τρόπους να μεταβάλλει τη διάθεση αυτών των δυνάμεων σύμφωνα με το συμφέρον του.
Έπρεπε να καλοπιάσει αυτές τις δυνάμεις για να σταθούν απέναντί του ευνοϊκές και καλόβουλες.
Με πιο τρόπο;
Με παράλογα μαγικά δρώμενα, διότι στερούνταν ο ίδιος, όπως είπαμε, ορθού λόγου.
Και γιατί;
Γιατί ο άνθρωπος πίστευε πως με το θόρυβο, τις ειδεχθείς προσωπίδες, τον ξέφρενο χορό και τις παράλογες πράξεις ήταν δυνατόν να φοβίσει τις κοσμικές δυνάμεις και να ξορκίσει το κακό, από τον ίδιο και το περιβάλλον του.
Πίστευε ακόμα πως με διάφορες τελετές, με αποκορύφωμα αυτές που είχαν σχέση με τον αχαλίνωτο ερωτισμό, θα ξυπνούσε τις γονιμοποιές δυνάμεις της φύσης προκειμένου να δώσουν πλούσια σοδιά.
Μα αυτό, θα σκεφτεί κάποιος, είναι αποκρυφισμός.
Πράγματι.
Οι ειδωλολατρικές θρησκείες όλων των λαών της αρχαιότητας ήταν πνιγμένες στον αποκρυφισμό, τη μαγεία και φυσικά τα παράλογα δρώμενα.
Η απόλυτα ειδωλολατρική αρχαιοελληνική θρησκεία δεν αποτελούσε εξαίρεση, ιδιαίτερα στη λαϊκή της μορφή, η οποία συνέχιζε επακριβώς τον φετιχιστικό, τοτεμιστικό και ανιμιστικό χαρακτήρα των πρωτόγονων στοιχείων της θρησκείας των Πελασγών, Κάρων, Λελέγων και άλλων προελληνικών φυλών.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα μαγικά και παράλογα αυτά δρώμενα εντάχτηκαν στη διονυσιακή οργιαστική λατρεία, η οποία είναι η μετεξέλιξη της λατρείας του φρυγικού θεού Σαβάζιου και η οποία εισήχθη στην Ελλάδα μέσω της Θράκης μετά τον 8ο π.Χ. αιώνα και επιβλήθηκε (να τα λέμε κι αυτά) με φοβερές και ανείπωτες βιαιοπραγίες στον ελληνικό χώρο.
Βεβαίως όλα τα παραπάνω δεν ήταν τυχαία, ούτε συνέβαιναν χωρίς λόγο.
Πίσω από τις τελετές και τις διάφορες συμπεριφορές των ανθρώπων, υπήρχε μια σαφέστατη φιλοσοφία.
Υπήρχε κάποιος σκοπός.
Κάποιος απώτερος σκοπός.
Κάποιος… όχι και τόσο ορατός σκοπός με τη πρώτη ματιά.
Μέσα από τις τελετουργικές αυτές και τις όποιες εκδηλώσεις τις συνόδευαν, σκοπός ήταν βασικά να πετύχει το καρναβάλι έστω και προσωρινά, ότι ακριβώς προσπαθεί να πετύχει και σήμερα.
Την ανατροπή (αποδόμηση) της τάξης των πραγμάτων, την αμφισβήτηση των αξιών και της ιεραρχίας και την κατάργηση των ορίων και των καθιερωμένων ηθικών νόμων.
Κάνει πέρα όποια άλλη επιταγή και τα ορίζει όλα από την αρχή ανάποδα.
Με τις παραπλανητικές μεταμφιέσεις και την εθιμοτυπία της «τρέλας» στο λαό με τον αποκαλυπτικό και τολμηρό λόγο του πρόστυχου, το αναποδογύρισμα έχει αρχίσει.
Έτσι τα άτομα που συμμετέχουν στο καρναβάλι δεν μπορούν να καθοριστούν ούτε από φύλο, ούτε από ηλικία, αλλά η «τρέλα» αντικαθιστά τη σοβαρότητα, η κατάχρηση τη συνήθη τιμιότητα, ο αισθησιασμός την εγκράτεια, η ανεξέλεγκτη σεξουαλικότητα τον αυστηρό έλεγχο, η αταξία την τάξη.
Κάποιος διαβάζοντας αυτά μπορεί να πει: «όλα αυτά γίνονται αθώα για το έθιμο!»
Βεβαίως!
Όμως όλα από αθώα ξεκινάνε!
Το ντύσιμο της Αποκριάς με την απροσωπία του καταλήγει και μέσα στο «έθιμο» και έξω από αυτό παρωδία.
Στην Πάτρα για παράδειγμα, τα λεγόμενα «μπουρμπούλια» έθιμο είναι, που όλοι μασκαρεμένοι, επιδίδονται σε σεξουαλικά όργια, χωρίς να γνωρίζουν ούτε και οι ίδιοι ποιους ερωτικούς συντρόφους επιλέγουν.
Μα γίνονται τέτοια πράγματα ή υπερβάλουμε;
Κι όμως γίνονται.
(Το παράδειγμα της Πάτρας είναι απλά ένα δείγμα, δεν είναι δυνατόν να μεταφέρουμε το τι γίνεται και στο εξωτερικό).
Έτσι από το «αθώο» αποκριάτικο ντύσιμο χωρίς να το καταλάβουμε μετακινούμαστε στο αποκριάτικο «αθώο» γδύσιμο, με όλα τα επακόλουθά του.
Ένα ακόμη εγχώριο παράδειγμα είναι αυτό που γίνεται στον Τύρναβο και που οι Μπουρανήδες χορεύουν γύρω από φαλλικά ομοιώματα… γιορτάζοντας τον ερχομό της άνοιξης και την… αναγέννηση της φύσης.
Οι εικόνες αυτές που βλέπουμε κάθε χρόνο στη τηλεόραση, είναι επίσης πραγματικά αδύνατο να περιγραφούν με λεπτομέρειες.
Κι όμως.
Είναι κι αυτό ένα έθιμο.
Και λοιπόν;
Μήπως θα πρέπει να αποδεχτούμε ο καθένας από εμάς προσωπικά το οποιοδήποτε έθιμο, έστω κι αν αυτό είναι εντελώς έξω από το πνεύμα του Ευαγγελίου;
Όχι φυσικά.
Ο Θεός, μας καλεί να απέχουμε από κάθε είδους ειδωλολατρία.
Ας μη μας ξενίζει αυτή η λέξη.
Ας μη μας φαίνεται παλιά.
Μπορεί να έχουμε τεχνολογία και εξέλιξη σε πολλούς τομείς, όμως είναι γεγονός πως κάποια πράγματα δεν αλλάζουν στο πέρασμα των αιώνων.
Η ειδωλολατρία εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα και μάλιστα με πολλές μορφές.
Μια από αυτές, είναι και το καρναβάλι.
Άρα;
Ποιο είναι το βασικό νόημα της υπόθεσης;
Χωρίς να το καταλάβω, όταν συμμετέχω σ’ αυτό το «αθώο» έθιμο της αποκριάς, στην ουσία καταφέρομαι εναντίον του Θεϊκού λόγου, που με καλεί να απέχω από κάθε τι που αποτελεί αμαρτία.
Τα πράγματα είναι απλά και συγκεκριμένα.
Έχουμε να κάνουμε με αρχαίες ειδωλολατρικές τελετές που επιζούν μέχρι σήμερα και που το πνεύμα του κόσμου τις έχει «βάψει» με ένα «χρώμα» μοντερνισμού και απενοχοποίησης, στη λογική του «κάνε μια τρέλα κι εσύ» ή «γλέντα λίγο» και άλλα τέτοια.
Αυτό όμως δεν αλλάζει τη πραγματικότητα.
Έχουμε να κάνουμε με ειδωλολατρικές τελετές και δρώμενα, άσχετα με τη διδασκαλία και το πνεύμα του Ιησού Χριστού.
Δεν έχουμε ανάγκη το καρναβάλι για να διασκεδάσουμε και να περάσουμε καλά.
Δε χρειαζόμαστε ένα σκοτεινό έθιμο, για να νιώσουμε ωραία.
Από την άλλη, χρειαζόμαστε το Ευαγγέλιο για να ξέρουμε τι θέλει ο Θεός και τι όχι.
Πέραν της καθαρά ειδωλολατρικής υφής του, το καρναβάλι έχει συχνά στις εκδηλώσεις του κι άλλα μελανά σημεία που δε μπορούμε να αγνοήσουμε.
Τα μικρά παιδιά, όπως είναι λογικό, δεν είναι σε θέση να καταλάβουν κάποια πράγμα και δείχνουν να απολαμβάνουν τις απόκριες.
Εμείς όμως έχουμε χρέος και εκείνα να κατευθύνουμε σωστά αλλά και φυσικά να προστατέψουμε και τους εαυτούς μας από τέτοιου είδους έθιμα.
Ας θυμόμαστε τα λόγια της Γραφής: «Και μη συμμορφώνεστε με τούτο τον αιώνα,
αλλά μεταμορφώνεστε διαμέσου της ανακαίνισης του νου σας,
ώστε να δοκιμάζετε τι είναι το θέλημα του Θεού, το αγαθό και ευάρεστο και τέλειο»
(Ρωμαίους12:2).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου